روان پزشک چه تفاوتی با روانشناس دارد؟

مقایسه روان شناس و روان پزشک 

کسانی که تابحال با مشکلات روح و روان سروکاری نداشته باشند، برای اولین بار که می‌خواهند پروسه درمان اختلالات روانی و مشکلات روحی را آغاز کنند با یک سؤال مهم روبرو می‌شوند. “به روانشناس مراجعه کنم یا روانپزشک؟”

اما برای این که بدانیم هرکس برای درمان به چه متخصصی در حوزه اعصاب و روان نیاز دارد، ابتدا بهتر است که فرق روانپزشک با روانشناس را بدانیم.

اول از همه باید بدانید که روانپزشک و روانشناس، در یک راستا هستند ولی تفاوت‌های بزرگی با یکدیگر دارند. همچنین این دو جایگزین یکدیگر نیستند و در بسیاری از موارد، نیاز است که فرایند روانشناسی و روانپزشکی، در موازات یکدیگر برای بهبود بیمار استفاده شوند.

روانپزشک یا متخصص اعصاب و روان کیست؟

روانپزشک همانطور که از عنوانش مشخص است در رشته پزشکی تحصیل کرده و پس از گذراندن پزشکی عمومی، دوره تخصص خود را در رشته روانپزشکی (یا همان تخصص اعصاب و روان که یکی از تخصص‌های پزشکی است) گذرانده است. حتماً می دانید که پزشکی تخصص‌های مختلفی دارد از جمله تخصص چشم، داخلی، قلب و غیره که روانپزشکی هم یکی از آنهاست. روانپزشک (یا همان متخصص اعصاب و روان) بیشتر بر جنبه جسمی و فیزیولوژیک بیماری‌ها تأکید دارد و برای درمان مشکلات بیماران دارو تجویز می‌کند و در صورت لزوم و در شرایط خاص بیمار را بستری می‌کند.

تفاوت‌های روانشناسی و روانپزشکی چیست؟

بیشتر افراد جامعه، روانشناس و روانپزشک را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند و نمی‌توانند دکتر روانپزشک را از دکتر روانشناس تشخیص دهند. اما تفاوت بین این دو گروه از متخصصین بسیار زیاد است. به طور کلی تفاوت‌های روانپزشک و روانشناس را می‌توان در این سه مورد مشخص نشان داد:

روانپزشکی از گرایش‌های رشته پزشکی است اما روانشناسی اینطور نیست.

روانپزشک صلاحیت تجویز دارو را دارد اما روانشناس نمی‌تواند دارو تجویز کند.

روانپزشک بیشتر با درمان دارویی سروکار دارد اما روانشناس از روش‌های روان درمانی و رفتاردرمانی استفاده می‌کند.

نکات مهم درباره  روانشناس و روانپزشک

به دلیل آنکه کار روانپزشک اغلب تشخیص و درمان بیماری به کمک دارو است، عمدتاً جلسات درمان کوتاه و فاصله بین مراجعه هم طولانی‌تر است (معمولاً هر یک ماه یا دو ماه یک بار).

برخی از مشکلات جسمی می‌تواند اثرات روانشناختی داشته باشد (مثل کم کاری یا پرکاری تیروئید یا مشکلات هورمونی و …) که در برخی شرایط نیاز است روانپزشک آزمایش‌های پزشکی برای بیمار تجویز و نتایج آن را بررسی کند.

طول جلسات روان درمانی بیشتر و فاصله بین جلسات آن کمتر است. جلسات مشاوره یا روان درمانی بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت (و در برخی از روش 2 ساعت) طول می‌کشد و معمولاً فاصله بین جلسات هم کوتاه‌تر است (جلسات، هفتگی یا دو هفته یکبار و در برخی شرایط دو یا سه جلسه در هفته است).

روانشناس در هیچ شرایطی اجازه و صلاحیت لازم برای تجویز دارو را ندارد (هر چند متأسفانه از برخی مراجعان شنیده‌ام که روانشناس برایشان دارو تجویز کرده است)

معمولأ در درمان برخی از اختلالات روانی، روانپزشک و روانشناس با همکاری یکدیگر فرایند درمان را پیش می‌برند (مثل اختلال شخصیت مرزی، افسردگی شدید و …). به عبارت دیگر برخی از مراجعان باید به روانپزشک و روانشناس همزمان مراجعه کنند.

مقایسه آموزش روانشناس و روانپزشک

همانطور که گفتیم، روانپزشکان، در دانشکده پزشکی دانشگاه تحصیل کرده‌اند و پس از دریافت مدرک پزشکی عمومی، برای گرایش تخصص رشته روانپزشکی را انتخاب کرده‌اند. روانپزشکان معمولاً در بیمارستان‌ها و مراکز روانپزشکی، با مشکلات و اختلالات شدید روانی درگیر هستند.

اما روانشناسان در دانشکده مربوط به روانشناسی و مشاوره تحصیل کرده‌اند و در طول دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به جایگاه دکتر روانشناس دست پیدا کرده‌اند. دانشجویان رشته روانشناسی، پس از پایان دوره تحصیلات تکیمیلی، دوره کارورزی را در مدت 1 الی 2 سال می‌گذرانند و در آن روشهای درمانی، آزمون‌های تحلیلی، تکنیک‌های حل مسئله، نظریه‌های روان درمانی و درمان‌های شناختی رفتاری را آموزش می ببینند.

در این مطلب سعی کردم به اختصار تفاوت روانشناس و روانپزشک را توضیح دهم. هدف هر دو کمک به مراجعان برای بهبود سلامت روان آنهاست که روانپزشک عمدتأ از دارو و روانشناس از روان درمانی برای دستیابی به این هدف استفاده می‌کنند.