روانشناسی محیطی

 

روانشناسی محیطی زیر مجموعه ای از روانشناسی است که به بررسی چگونگی تعامل مردم با محیط پیرامون شان می پردازد  ریشه آن به سالها قبل برمی گردد. روانشناسی محیطی به تعامل میان مردم و محیط شان اشاره دارد. این مفهوم در تلاش برای درک چگونگی تاثیر محیط بر انسانها می پردازد. با استفاده از تئوریهای مطرح شده در این حوزه، می توان دریافت که محیط نقشی اساسی در شکل گیری احساس ارزشمندی و توانمندسازی برای افراد دارد.

موضوع روانشناسی محیط از اواخر دهه 60 قرن بیستم مطرح شد ابتدا با واژه «روان شناسی بوم شناختی» ارائه گردید. تغییرات دوره معماری مدرن در شکل گیری این علم نقش اساسی داشت. شاید شما هم احساس کرده باشید که در دفتر بعضی از شرکتها، به مدیریت طولانی در یک جلسه حضور داشت بدون اینکه حس بدی داشته باشید اما در مکان دیگر به فقط تحمل چند دقیقه را داریم. اینها نمونه های کوچکی از مسائل مطرح شده در حوزه روانشناسی محیطی است.

گشتالت کلیتی مادی یا رفتاری و روانی است که اجزای آن به طور مجزا فاقد چنان خصوصیاتی هستند.

مباحث مورد گفتگو در روانشناسی محیطی:

1. بررسی ساختمان و چشم انداز طبیعی
2. نتایج تغییرات اکولوژیک و فعالیت های انسانی
3. نقشه برداری و شناخت فضایی و موقعیت یابی
4. رفتارهای گردشگری در رابطه با محیط
5. طراحی و تجربه جنبه های متفاوت فیزیکی محیط های آموزشی، کاری، زندگی، ساختمان ها و فضاهای عمومی
6. بررسی جنبه های رفتاری و روانی مردم و طبیعت
7. معنا و مفهوم اشکال مختلف سازه ها
8. مدیریت خطرات محیط زیست و درک آنها
9. جنبه های روانشناختی مدیریت منابع طبیعی و بحران های احتمالی
10. نظریه ای در مورد دلبستگی به مکان و موقعیت های خاص
11. استفاده همگانی و معمولی از فضاهای محیطی

شهرداری های برای ساخت شهری زیباتر و استفاده از المان های تاثیرگذار از این مقوله استفاده می کنند. فضاهای آموزشی با استفاده از رهنمودهای روانشناسی محیطی، تلاش می کنند چیدمان کلاس را به شکلی انجام دهند تا کارآیی آموزش را افزایش دهند.

استفاده از روانشناسی محیطی به تازگی در ساختمان ها رواج یافته خصوصا در مکان هایی مانند باغ ها، پارک های سبز با طراحی خاص به ایجاد احساس جذب در مردم کمک می کند.

مهمترین مفهوم ها و نظریه های روانشناسی محیطی

جبر جغرافیایی:

این نظریه براین اصل استوار است که پایه و اساس تمام تمدن ها به فاکتورهای محیطی از جمله اقلیم، پوشش گیاهی و میزان دسترسی به آب بستگی دارد. افزایش زیاد چاش های محیط زیست باعث نابودی تمدن ها خواهد شد.

بیولوژی اکولوژیکی:

این نظریه ریشه در نظریه های مربوط به پیوستگی زیستی و جامعه شناسی میان ارگانیسم ها و محیط پیرامون آن ها دارد. نظریه ارگانیسم ها را بخشی جدایی ناپذیر از محیط پیرامون خود در نظر می گیرد.

رفتارگرایی:

این نظریه بیشتر به مفهوم گفتگو و تبادل نظرات استوار است و بیان می کند که هر دو فضای شخصی و محیطی برای تعیین رفتار یک فرد براساس محرک های محیطی و واکنش های او بررسی می شود.

روانشناسی گشتالت:

این نظریه بیان می کند پدیده های مرکب فاقد رفتار را نمی توان به اجزای ساده تجزیه کرد زیرا کل یک پدیده (گشتالت) با مجموع اجزاء تفاوت دارد.

و در آخر اصول روانشناسی محیطی بر عوامل زیر استوار است.

• سطوح چندگانه از تجزیه و تحلیل فردی و اجتماعی
• چشم انداز مدرن رشته ای
• رویکرد واقع گرایانه
• مدل سیستم ها
• تحقیق کاربرد میدانی که بر ادغام و یکپارچه سازی نظریه متمرکز شده
• تحقیق در محیط طبیعی