روانشناسی تربیتی
روانشناسی تربیتی به گروهی از روان شناسی ها اطلاق می شود که در راستای تعلیم و تربیت صورت می گیرد این روانشناسی حاصل ترکیب تربیت و آموزش با روانشناسی است که بر ماهیت یادگیری، ارزشیابی و سنجش آموخته های یادگیرندگان نیز می پردازد.
شروع روانشناسی تربیتی را باید بین سالهای 1880 و 1900 دانست. ویلیام جیمز یکی از بزرگان روانشناسی تربیتی است او بر اهمیت مشاهده تدریس و یادگیری مستمر در کلاس به هدف بهبود آموزش تأکید داشت و توصیه اش به معلمان برای کمک به رشد ذهنی کودکان باید آموزش را کمی فراتر از سطح دانش و درک فهم کودک آغاز کنند.
جان ریویی دومین پیشگام در این امر است: اعتقادش بر این بود که در آموزش باید کودکان یاد بگیرند چگونه فکر کنند و آموزه های خود را با محیط بیرون انطباق دهند، عمل کردن بهترین شیوه یادگیری است.
ادوارد ژندایک سومین پیشگام عنوان کرد که یکی از مهمترین تکالیف مدرسه، پرورش مهارت های استدلال کردن در کودکان است.
کاربردهای روانشناسی تربیتی
کاربر اصلی این روانشناسی ، اثربخشی و کارآمد ساختن مفهوم یادگیری است و مهمترین اهدافش موارد زیر است:
- فراهم کردن اطلاعات و شناخت های عملی یا کاربردی
بیشتر به معنای شناخت، آگاهی و فهمیدن است و برای حفظ کردن و به خاطر سپردن نمی باشد آشنایی با مفاهیم فنی برای کسب توانایی در برقراری ارتباط با همکاران آموزشی و شناخت جنبه های مختلف رشد و تکامل آن.
- ایجاد گرایش، تمایل و احترام گذاری
شناخت دانش آموز به عنوان یک موجود فعال در حال رشد تکامل، درک شناخت ارزش و مقام او اعتقاد به رشد نامحدود هدف نهایی روانشناسی توانا ساختن معلم در کاربرد مفاهیم بکارگیری و اصول روانشناختی در بهبود عملیات آموزش و پرورش.
- مهارت ها و توانمندی ها
مهارت در انتخاب، کاربرد مسائل و فنون آموزن های خاص برای ارزشیابی درسی و رشدی دانش آموزان و توانایی برانگیخته کردن دانش آموزان با حداکثر توان در راه رسیدن به اهداف مطلوب می باشد.
ارکان روانشناسی تربیتی در هفت محور زیر قابل توجه است:
- ویژگیهای مربی
- ارزش یابی و سنجش
- روش های آموزشی
- موقعیت یادگیری یا شرایط انتقال پیام
- موضوع آموزشی
- ویژگیهای یادگیرنده یا دانش آموز
- قوانین و عوامل تاثیرگذار در یادگیری
سخن پایانی
و در آخر یادآور می شویم که دانش روانشناسی تربیتی، دارای اهمیتی ویژه در حل مسائل تدریس و تربیت است. وظایفی چون انتخاب هدف تدریس شناخت ویژگیهای دانش آموز، به کاربردن نظریه های رشد و انتخاب روش تدریس مناسب و ارزیابی معلم را دارد.